.
14.25.20.4: ‘cunctis segnitiem exprobrans’ ← BM (VI, 2, 2): см. комм. к 14.22.1.2.
14.25.23.1: ‘pontificum optime’ ← BM (I, praef.): ‘ab Ioue optimo maximo’ (древние ораторы считали правильным начинать ‘с обращения к наилучшему и величайшему Юпитеру’).
14.25.23.4: ‘supplices ad nepotis genua manus tendimus’ ← BM (VI, 4,4): см. комм. к 15.4.29.4.
14.25.23.10: ‘secures vestras, civili sanguine madentes’ ← BM (II, 7, 6): ‘imperatorum proprio sanguine manantes secures’ (получил из лагеря ‘топоры, сочащиеся кровью полководцев’).
14.25.24.2: ‘tuis genibus advolvemur’ ← BM (III, 8, ext. 4): см. комм. к 11.7.17.4.
14.25.25.1: ‘prioris alloquii documenta sumpsisti’ ← BM (I, praef.): ‘documenta sumere’ (здесь я решил разместить истории… в надлежащем порядке, дабы у желающих ‘почерпнуть что-то из этих примеров’ не было нужды в длительных изысканиях).
14.26.1.2: ‘Gallia Alexandro obtentui fuit’ ← BM (VI, 5, 4): см. комм. к 14.8.2.5.
14.26.3.4: ‘adversum innocentiae suae criminatorem aequo lentius iram destrinxit’ ← BM (II, 7, 15 и IX, 2, 2): см. комм. к 10.2.1.6.
14.26.6.6: ‘perruptis amicitiae vinculis’ ← BM (II, 7, 3): ‘necessitudinum perruptis uinculis’ (люди, которые внесли вклад в воинскую дисциплину, не колебались перед необходимостью отомстить и наказать нарушителей ее, ‘не считаясь с семейными узами’, даже если навлекали позор на свои семьи).
14.26.10.2: ‘adversum nominis eius defensores acerrimos irae suae conatus exacuens’ ← BM (IX, 2,4): ‘Pompeiani nominis acrior quam probabilior defensor’ (Мунаций Флакк, ‘скорее неистовый, чем внушающий уважение сторонник Помпея’, заперся в стенах города Атегвен, что в Испании, где и был осаждён Цезарем).
14.26.10.3: ‘maxima siquidem potiendi castelli spes in hiemis auxilio reponebatur’ ← BM (V, 1, 1f): см. комм. к 10.1.4.3.
14.26.12.3: ‘alienissimam sibi crudelitatem simulanter amplexus’ ← BM (II, 7, 12): см. комм. к 11.7.13.9.
14.26.14.1: ‘adhuc privatae sortis’ ← BM (V, 2, ext. 1): см. комм. к 11.10.1.2.
14.26.14.2: ‘obseratas Eskilli aures habuit’ ← BM (VI, 5, 5; VII, 3, ext. 6): см. комм. к 2.6.3.3.
14.26.14.3: ‘cum eorum antistite Esberno inimicitiis vehementius gestis’ ← BM (IV, 2, 1): см. комм. к 14.22.3.3.
14.26.14.4: ‘quod cum plaustris devehendum’ ← BM (II, 5, 4): ‘plaustris in urbem deuehendos’ (затем их… ‘посадили в повозки и доставили в Рим’).
14.27.2.4: ‘nec annis quam animo vivacior’ ← BM (VIII, 7, 3): ‘non annis… quam stilo uiuacior fuit’ (о чей неутомимой бодрости можно было судить не столько по числу прожитых им лет… сколько по количеству написанных им работ).
14.28.3.2: ‘tot animarum salutem ancipiti iudicio fluctuantem’ ← BM (VI, 2,1): см. комм. к 3.3.2.2.
14.28.10.1: ‘suam pariter patriaeque salutem in unius Caesaris perfidis praecordiis depositurus’ ← BM (IX, 8, 1): ‘in unius Numidae infidis praecordiis suam pariter et patriae salutem depositurus’ (в деле своего собственного и всего своего Отечества спасения одинаково положившись на то, что было сокрыто в сердце одного коварного Нумидийца).
14.28.11.5: ‘adeo, quem temeritatis incursus transversum abripit, rectae rationis aestimatio deserit’ ← BM (IV, 1, praef.; VII, 8, 7): см. комм. к 11.7.16.1.
14.28.12.1: ‘omnibus humanitatis numeris instructissimus’ ← BM (II, 6, 8; IV, 1, ext. 2; VIII, 15, 2): см. комм. к 11.2.1.2.
14.28.12.5: ‘qui gentis trepidationem pacis denuntiatione corrigerent’ ← BM (III, 2,19): см. комм. к 9.4.11.1.
14.28.13.2 (1): ‘eos regio contactu perinde ac caelesti aliquo beneficio’ ← BM (II, 10,2): см. комм. к 3.6.21.1.
14.28.13.2 (2): ‘feliciora naturae incrementa sumpturos’ ← BM (VIII, 9, ext. 2): см. комм. к 1.6.1.1.
14.28.15.1: ‘mucronem cervici suae applicatum’ ← BM (V, 1, 3): ‘applicatum iam ceruicibus tuis mucronem reuocassem’ (даже если бы в сражении я вдруг сбил тебя с ног… то и тогда ‘отвёл бы острие меча от твоей шеи’).
14.28.16.7: ‘in consimili famulatus genere’ ← BM (IV, 3, 10): см. комм. к 10.7.4.2.
14.28.21.5: ‘maximo plausu comprobantes’ ← BM (IV, 5, ext. 2): см. комм. к 11.7.18.4.
14.28.23.2: ‘prosperum reditum emensus’ ← BM (I, 8, 2): см. комм. 5.3.35.14.
14.29.1.1: ‘taeterrima tyrannorum dominatione’ ← BM (V, 6, ext. 2): ‘XXX tyrannorum taeterrima dominatione’ (пытаясь освободить афинян ‘от чудовищного владычества 30 тиранов’, он отважился выступить против них с небольшим отрядом).
14.29.1.2: ‘quoniam externa nostris hoc loco connexa sunt, quaedam de re Norvagica summatim cognosse fastidio non sit’ ← BM (VI, 3, ext. 1): см. комм. к 12.3.1.7.
14.29.2.4: ‘dantem poenas et sibi, quem ceperat, et Magno, quem regno luminibusque privaverat’ ← Юстин (XXXV, 2.4); см. комм. к 1.8.27.2.
14.29.2.5: ‘ad pristinum regni fastigium erigere statuit’ ← BM (V, 1, 1f): ‘ad regium fastigium erexit’ (возвели его на вершину царского достоинства).
14.29.3.3 (1): ‘armis militaribus tectus profundo se credidit atque sub undis, quas hostium cruore consperserat, enatans’ ← BM (III, 2, 23): ‘profundo te credidisti ac duabus loricis onustus inter undas, quas hostili cruore infe ceras, enasti’ (…ты бросился в пучину. Отягощённый двумя панцирями, ты выбрался из волн, красных от вражеской крови).
14.29.3.3 (2): ‘dubium effecit, maiores audaciae specimen in puppi praebuerit an inter undas agilitatis ediderit’ ← BM (III, 2, 23): ‘dubium reliquisti inter undasne pugnam fortiorem edideris an in terra uocem miseris’ (твоя выдающаяся храбрость ‘не позволяет ответить на вопрос, где ты сражался яростнее: на море или на суше’).
14.29.3.8: ‘eum hiberni frigoris saevitia obstupefactum’ ← BM (V, 1, ext.l): ‘militem nimio frigore obstupefactum’ (заметил македонского ‘солдата, оцепеневшего от сильного холода’).
14.29.4.4: ‘inter… sollemnium verborum nuncupationem’ ← BM (V, 10,1): см. комм. к 13.11.2.4.
14.29.5.2: ‘fuerit ille insidiosus…, fortitudine tamen eius impunitas ab hostibus donanda fuerat’ f BM (IX, 4,3): ‘fuerit ille seditiosus…, clientis tamen scelesta famis in has usque iacentis iniurias esurire non debuit’ (пусть он был мятежником, пусть его смерть была полностью заслуженной, всё это тем не менее не должно оправдывать той отвратительной жадности, с которой его клиент так недостойно поступил с ним уже после того, как он был повержен).
14.29.6.3: ‘erat enim omnibus honestatis numeris instructissimus’ ← BM (II, 6, 8; IV, 1, ext. 2; VIII, 15, 2): см. комм. к 11.2.1.2.
14.29.8.3: ‘dignitatis… incrementa’ ← ВМ (IV, 7, 5; V, 7, 2; VI, 9, 7): см. комм. к 11.7.20.2.
14.29.9.1: ‘quorum scelesta fames, in tantorum ducum cladem esuriens’ ← ВМ (IX, 4, 3): см. комм. к 14.29.5.2.
14.29.11.1: ‘in quo spes et fiducia Ingonis quasi quodam cardine nitebatur’ ← BM (III, 3, ext. 5): satellitem, in quo totius dominationis summa quasi quodam cardine uersabatur’ (возведя ложное обвинение ‘на одного его слугу, на котором, подобно тому как дверь висит на своих петлях, держалась вся власть тирана’, Федот лишил его верного стража).
14.29.12.4: ‘Universum regni illius columen propemodum a stirpe interiit’ ← Саллюстий, ОзК (10,1): ‘Carthago… ab stirpe interiit’ (Карфаген… разрушен до основания).
14.29.12.5: ‘artam materni generis propinquitatem habente’ ← KKP (III, 12.14): ‘paucos arta propinquitate conjunctos’ (приказала похоронить ‘некоторых из её ближайших родственников’).
14.29.14.2: ‘quo evenit, ut obscura et ignobili caede spiritum deponeret, quem honeste in acie profundere noluisset’ ← ВМ (VI, 3, 3): см. комм. к 12.7.2.8.
14.30.2.1: ‘inter ipsos honoratissimo sedendi loco receptus’ ← ВМ(II, 5,2): см. комм. к 14.18.3.5.
14.30.2.2: ‘similem furori impetum’ ← ВМ (IV, 3, praef.): ‘furori similis impetus’ (приступы вожделения и жадности, ‘напоминающие сумасшествие’).