) pilluni kumanngussasoq (после все усилий /человеческой/ вошью станет: «становящийся» = тот у людей и будет заводиться; kumanngussasoq – тот, что станет вошью; kumak – вошь; -nngorpoq – становится; -ssa– – показатель будущего времени; -soq – тот, который). Taava aallarput (вот и отправились они).
Taamanigooq inuit kumaqanngikkallarmata kumaat tamarmik inuttut pissuseqarlutik umiaqarput.
Kumakkunngooq qullugiarlu umiakkut sukkaniutilerput. Oqarpunngooq tikeqqaartoq inummut pilluni kumanngussasoq. Taava aallarput.
Taanna qullugiaq anginersuugami (/это/ гусеница, которая была больше: «будучи больше»; angivoq – является большим; -neq – более; самый) iporiarneri akuttunerugamik (поскольку гребла медленнее: «/при/ её гребле расстояние между ними всё больше увеличивалось поскольку»; iporiarneq – гребля; взмах веслом; ipuppoq – гребёт; akuttupput – находятся далеко друг от друга) imannak nipeqarpoq (так сказала: «голос имеет»):
– Qituttoq, qituttoq (/к/ мягкому месту, /к/ мягкому месту; qituppoq – является мягким)!
Kumanngooq mikinermik saniani ima nipeqarpoq (а вошь, мол, более маленькая, рядом с ней так говорит = а малюсенькая вошь рядом гребёт с такими словами; mikivoq – является маленьким):
– Iterfilussaa, iterfilussaa (между ягодиц, между ягодиц: «задница будет»; iterfilu, iteq – анус)!
Taannagooq akukilitsumik iputtoq (/и с/ этими /словами/ быстрее грести стала: «расстояние сокращая, гребущая»; aku – промежуток; -killivoq – становится меньше) mikinikasimmik (ведь она была такая маленькая).
Taanna qullugiaq anginersuugami iporiarneri akuttunerugamik imannak nipeqarpoq:
– Qituttoq, qituttoq!
Kumanngooq mikinermik saniani ima nipeqarpoq:
– Iterfilussaa, iterfilussaa!
Taannagooq akukilitsumik iputtoq mikinikasimmik.
Arlaat ipuserfiiarpat (то у одной, то у другой: «один из них» ремешок, придерживающий весло, отрывался: «отделялся»; ipuserfik – крепёж весла; iput – весло), iluarsaakkunikku (починив их; iluarsaappaa – чинит его/её) aallaqqittaraat (плыли дальше: «снова»).
– Qituttoq, qituttoq (/к/ мягкому месту, /к/ мягкому месту)!
Saniani (/а/ рядом):
– Iterfilussaa, itefilussaa (между ягодиц, между ягодиц)!
Nuna qanillilerpaat (к берегу: «к земле» приблизились) tassa inummut piffissartik (там люди должны были быть: «там к людям место подхода их должно быть»; pivoq – приходит; делает; -fik – место). Kumakasiunngooq ippunera ila akulikinnermik (вошь, дескать, вёслами быстро заработала: «промежуток немного больше»):
– Iterfilussaa, iterfilussaa (между ягодиц, между ягодиц)!
Taava kumak siulliulluni (тут вошь первой /будучи/) tikittukasiuvoq (причалила: «пришедшая есть»). Nunamunngooq apuullunilu (берега: «земли» достигнув: apuuppoq – достигает цели) oqarpoq (сказала):
– Inussunni (человеком пахнет; inuk – человек; -sunnippoq – пахнет чем-л.)!
Sunaaffagooq inuup iterfiluanut pisoq (и действительно она человеку промеж ягодиц заползла).
Arlaat ipuserfiiarpat, iluarsaakkunikku aallaqqittaraat.
– Qituttoq, qituttoq!
Saniani:
– Iterfilussaa, itefilussaa!
Nuna qanillilerpaat tassa inummut piffissartik. Kumakasiunngooq ippunera ila akulikinnermik:
– Iterfilussaa, iterfilussaa!
Taava kumak siulliulluni tikittukasiuvoq.
Nunamunngooq apuullunilu oqarpoq:
– Inussunni! Sunaaffagooq inuup iterfiluanut pisoq.
Taava qullugiaq taanna tikillunilu (тут и гусеница, добравшись) oqarpoq (говорит):
– Issorsunni (землёй пахнет; issoq – земля)!
Taavagooq issumut pulavoq (ведь она же в землю заползла).
Taava qullugiaq taanna tikillunilu oqarpoq:
– Issorsunni!
Taavagooq issumut pulavoq.
Taamaasillutinngooq (вот так) inuit kumaqalerput (у людей стали заводиться вши: «вшей иметь стали»). Qullugiarooq siullilluni tikissimagaluarpat (гусеница первой пришла если бы), inuit qullugissanik kumaqalissagaluarput (у людей гусеницы /вместо/ вшей стали бы заводиться: «люди в виде гусениц вшей иметь начали, должно быть, кстати»).
Taamaasillutinngooq inuit kumaqalerput. Qullugiarooq siullilluni tikissimagaluarpat, inuit qullugissanik kumaqalissagaluarput.
Taamannanngooq qullugiaq oqarmat (так гусеница когда сказала): – Qituttoq, qituttoq (к мягкому месту, к мягкому месту)! Tassa inuup timaata qitunneranut piumagaluarluni (это /значило, что/ гусеницы заведутся у людей через мягкие места на человеческой коже: «человеческого тела через мягкие места /их/ получая»; pivoq – получает; -umagaluarpoq – сделает что-л. /охотно/). Kumanngooq ipunnermini oqarmat (а вошь, когда гребла, сказав): – Iterfilussaa, iterfilussaa (между ягодиц, между ягодиц)! Tassagooq inuup iterfiluanut perusuttoq (/это ведь она/ человеку в задницу и хотела угодить: «попасть желающая»).
Taamannanngooq qullugiaq oqarmat: – Qituttoq, qituttoq! Tassa inuup timaata qitunneranut piumagaluarluni. Kumanngooq ipunnermini oqarmat: – Iterfilussaa, iterfilussaa! Tassagooq inuup iterfiluanut perusuttoq.
Qattingitseq (Каттингитсек)Inuaqqat (Маленькие люди)
Qattingitsikkunngooq inuaraapput mikisuararsuit (/рассказывают, что/ Каттингитсек и его семья были человечками довольно маленькими; Qattingitsikkut – Каттингитсек и его семья; -kkut – семья и друзья; окружение; -mikisoq – маленький; -araq – маленький; -suaq – зд. очень), kisianni uagut ”inuarullikkanik” taasakkatsinniit (но «карликами» /кого/ мы /обычно/ называем чем; inuarulligaq – карлик; taasarpoq – называет) immaqa anginerulaartukasiit (может, немного побольше = но, может, немножко покрупнее чем те, кого мы называем карликами; anginerulaartoq – тот, который побольше). Qattingitserooq panippassuaqarpoq (у Каттингитсека, говорят, дочерей много было; panik – дочь; -passuit – много).
Qattingitsikkunngooq inuaraapput mikisuararsuit, kisianni uagut ”inuarullikkanik” taasakkatsinniit immaqa anginerulaartukasiit. Qattingitserooq panippassuaqarpoq.
Inuinngooq nalinginnaasut ilaqarput (у людей обычных /один/ человек был; nalinginnaq – обычный; ila – парень; приятель) nukappissamik (парень: «парнем»; nukappiaq – парень) nuliaqanngitsumik (неженатый: «жены у которого не было»). Qajartuarluni aallarami (на каяке /поехав/ отправившись; qajartuarpoq – плывёт на каяке; qajaq – каяк) piniarniarluni (на охоту /собравшись/), ingerlaniarluni (по пути: «продвигаясь») takuleriarpaa qajakasik mikisuaraq (увидел он маленькую лодочку: «каяк маленький»). Tikikkamiuk (когда он к ней подплыл) pileriarpaa qaannap inuttani mikeqatigiinnaraa (увидел: «обратил внимание» он в каяке человека маленького такого же /как и сам каяк только/; -gatigi– – делает что-л. вместе; зд. такой же), qajartortua utoqqannguaq (гребцом /его был/ маленький старичок). Taannagooq qajartortuaraq Qattingitsimuk ateqarpoq (вот этого маленького гребца Каттингитсеком /и/ звали).
Inuinngooq nalinginnaasut ilaqarput nukappissamik nuliaqanngitsumik. Qajartuarluni aallarami piniarniarluni, ingerlaniarluni takuleriarpaa qajakasik mikisuaraq. Tikikkamiuk pileriarpaa qaannap inuttani mikeqatigiinnaraa, qajartortua utoqqannguaq. Taannagooq qajartortuaraq Qattingitsimuk ateqarpoq.
Tassani ingerlaqatiginiarlugu (вот плывут: «плывя» они вместе) Qattingitsip puisi natsinnguaq takkuteriarmat (Каттингитсек молоденькую нерпу когда увидал; natsinnguaq – детёныш кольчатой нерпы; natseq – кольчатая нерпа) piniarsarigaluarlugu (попытался её поймать) pisarineq ajulerpaa (/но так и/ не поймал). Taassuma inuinnaap malersupallariaramiuk (а этот парень /только/ погнавшись за ней; malersorpaa – преследует его/её; -pallappoq – торопится; -riarpoq – аффикс, выражающий движение)qangaammalli toqoreerpaa (сразу убил её). Kalissiukkamiuk (когда он потащил её /привязав к каяку/; kalippaa – тащит; буксирует его/её) taanna qajaminiararsuaq ingiaqatigalugu (с той крохотной лодочкой вместе поплыв; ingiaqatigaa – едёт вместе с ним/с ней; ingiaqat – попутчик) tamaani qajartuarujoorlutik (тут проплыли они немножко /дальше/; -rujoorpoq – немного) Qattingitsip pulaaqqulerpaa (/и/ Каттингитсек пригласил его в гости: «заехать попросил»). Sunaaffa taanna angusaa iluatigigaa (по правде говоря: «подумать только», /он/ этой нерпой, что тот поймал, воспользоваться хотел = он вообще-то хотел, чтоб и ему от той добычи перепало; angusaa – тюлень, которого он поймал; iluatigaa – оставляет на потом; экономит).
Tassani ingerlaqatiginiarlugu Qattingitsip puisi natsinnguaq takkuteriarmat piniarsarigaluarlugu pisarineq ajulerpaa. Taassuma inuinnaap malersupallariaramiuk qangaammalli toqoreerpaa. Kalissiukkamiuk taanna qajaminiararsuaq ingiaqatigalugu tamaani qajartuarujoorlutik Qattingitsip pulaaqqulerpaa. Sunaaffa taanna angusaa iluatigigaa.
Qajatortup taassuma pulaarfigissallugu (гребец этот посетить его чтобы; -figi– – делает что-л. относительно кого-л.) aallarput (направились = вот и отправились в гости к Каттингитсеку). Nunaqarfiannut tikikkamik (до поселения когда они добрались;