Искусство и красота в средневековой эстетике — страница 42 из 45

БИБЛИОГРАФИЯ

Принятые сокращения

СС Corpus Christianorum, series Latina

CSEL Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum

PL Patrologiae cursus completus, series Latina

S. Th. Summa Theologiae

Sent. In libros Sententiarum Petri Lombardi

A. Издания текстов

Adamo di Belladonna (Adam Pulchrae Mulieris)

Liber de intelligentiis, ed. С. Baeumker Munster, 1908

Agostino Aurelio (354–430)

Opera, in CC 27–57, Turnhout, Brepols, 1954-Opere di Sant'Agostino, ed. latino- italiana, Roma, Citta Nuova, 1965-Confessionum libri XIII, in Opera, ed. L. Verheijen, CC 27, 1981 De doctrina Christiana, in Opera, ed. I. Martin, CC 32, 1962 De ordine, in Opera, ed. W. M. Green, CC 29, 1970 De quantitate animas, PL 32 (tr. it. in Opere Ш/2, 1976) De vera religione, in Opera, ed. K. D. Daur, CC 32, 1962 Enarrationes in Psalmos, in Opera, ed. E. Dekkers e I. Fraipont, CC 3840, 1956

Epistulae, ed. A. Goldbacher, CSEL 34/1-2, 44 e 57, Wien-Leipzig, Tempsky-Freytag, 1895–1911 (tr. it. in Opere XXI/1-3, 1969-74)

Alano di Lilla (Alanus ab Insulis) (1128 c-1202)

Anticlaudianus, PL 210 (ed. crit. R. Bossuat, Paris, Vrin, 1955) De planctu naturae, ed. N. Haring, Spoleto, Centro Italiano di Studi sull'Alto Medioevo, 1978

Alberto Magno (1193–1280)

Super Dionysium de divinis nominibus, ed. P. Simon, Munster, Aschendorff, 1972 (Opera omnia, t. XXXVII/1)

Alcuino di York (Alcuinus Turonensis) (730 c-804)

De rhetorica et virtutibits, in Halm 1863

Alessandro di Hales — Jean de la Rochelle — Frater Considerans

Summa theologica, a e. dei Padri del Collegio S. Bonaventura, Firenze, Quaracchi, 1924-48

Anonimo monaco certosino

Tractatus de musica plana, in Coussemaker 1864-76

Baldovino di Canterbury (Balduinus Cantuariensis)

Tractatus de beatitudinibus evangelicis, PL 204

Beda il Venerabile (672 c-735)

De arte metrica, PL 90

De schematibus et tropis, in Halm 1863

Bernardo di Chiaravalle (1090–1153)

Apologia ad Guillelmum abbatem, PL 182 (ed. crit. in S. Bernardi Opera, vol. III, ed. J. Leclereq — H. M. Rochais, Roma, Ed. Cistercienses, 1963; tr. it. con testo latino a fronte in Opere di S. Bernardo, vol. I, Trattati, a c. di F. Gastaldelli, Milano, Scriptorium Claravallense, 1984)

Sermones super Cantica Canticorum, in S. Bernardi Opera, voll. I–II, ed. J. Leclercq — С H. Talbot — H. M. Rochais, Roma, Ed. Cistercienses, 1957-58

Boezio Anicio Manlio Severino (480 c-524)

Consolatio Philosophiae, ed. L. Bieler, in CC 94, 1957

De musica libri quinque, PL 63 (con il titolo di De institutione musicae, ed. Friedlein, Lipsia, Teubner, 1867 — rist. anast. Frankfurt a.M., Minerva, 1966 Bonaventura Da Bagnoregio (1221–1274) ltinerarium mentis in Deum, in Opera theologica selecta, t. V, ed. A. Sepinski, Firenze, Quaracchi, 1964 222

Libri I, II, III, IV Sententiarum, in Opera Theologica selecta, tt. I–IV. ed. L. M. Bello, 1934-49

Bruno, Giordano (1548–1600)

De Magia, in Opera latine conscripta, Napoli-Firenze, 1879-91, III, pp. 395-454

Cassiodoro Marco Aurelio (485 c-580 c.)

De artibus et disciplinis liberalium litterarum (= Institutionum liber II), PL 70

Cennino Cennini

// Libro dell'arte, ed. Simi, Lanciano, Carabba, 1913.

Corrado di Hirschau (1070 c.-?)

Dialogus super auctores, ed. R. В. С Huygens, Leiden, Brill, 1970

Dante Alighieri (1265–1321)

EpistolaXIII, in D. Alighieri, Opere minori, t. II, Epistole, a c. di A. Frugoni e G. Brugnoli, Milano-Napoli, Ricciardi, 1979

Domenico Gundissalvi (Dominicus Gundisalvus o Gundissalinus)

De divisione philosophiae, ed. L. Baur, Munster, Aschendorff, 1903

Filippo il Cancelliere (?-1236)

Summa de bono, ed. R. Wicki, Bern, 1985

Gilberto di Hoyland (Gillebertus de Hoilandia) (?-l172)

Sermones in Canticum Salomonis, PL 184

Giovanni di Salisbury(Johannes Saresberiensis) (1110/20-1180)

Metalogicus, in Opera omnia, vol. V, ed. J. A. Giles, Oxford, Parker, 1948

Giovanni Duns Scoto (1265 C.-1308)

Ordinatio I, ed. Commissione Scotistica, vol. I, Prol., dd. 1–3, Citta del Vaticano, Tip. Poliglotta Vaticana, 1950

Giovanni Saraceno (Ibn Dahut)

Traduzione latina dei Nomi divini dello Pseudo Dionigi (1160 ca.) in Dionysiaca. Recueil donnant l'ensemble des traductions latines des ouvrages attribues au Denys de l'Areopage, t. I, Bruges, Desclee de Brouwer, 1937

Giovanni Scoto Eriugena (800/15-870 c.)

De divisione naturae libri quinque, PL 122 (ed. crit. dei libri I–III a с di I. P. Sheldon-Williams e L. Bieler, Dublin, The Dublin Inst. for Advanced Studies, 1968, 1972 e 1981)

Giuda Levita (Jehudah Levi) (1070/75-?)

Liber Cosri, prima trad. latina con testo ebraico a fronte, a c. di J. Buxtorf, Basel, Decker, 1660

Goffredo di Vinsauf (Galfridus de Vino Salvo)

Poetria nova, in Faral 1924

Guglielmo d'Alvernia (1198 c-1249)

Tractatus de bono et malo, in Pouillon 1946, 315–319 (ed. crit. a c. di J. R. O'Donnell, in Medieval Studies 8, 1946 — De bono 16, 1954 — De malo)

Guglielmo di Conches (108 °C.-1145)

Dragmaticon (tr. it. Dialogo di filosofia — sul testo stabilito da Piccard-Parra 1943 — in // divino e il megacosmo. Testi filosofici e scientifici della scuola di Chartres, a c. di E. Maccagnolo, Milano, Rusconi, 1980)

Glosae super Platonem, ed. E. Jeauneau, Paris, Vrin, 1965

Guglielmo di Ockham (1280 c. -1348)

Quodlibeta septem, in Opera Theologica, vol. IX, ed. C. Wey, St. Bonaventure, N.Y., St. Bonaventure Univ., 1980

Scriptum in librum primum Sententiarum. Ordinatio, in Opera Theologica, voll. I–IV, ed. G. Gal — S. Brown — F. Kelley, St. Bonaventure, N.Y., St. Bonaventure Univ., 1967-79

Guglielmo Durando

(Guillelmus Duranti detto Speculator) (1231 с-1296) Rationale divinorum officiorum, Lione, Giunti, 1562

Giugo I (abate della «Grand Chartreuse») (1083–1136)

Annales ordinis Carthusiensis sive Consuetudines, PL 153 (ed. crit. in Sources Chretiennes 313, Paris, Ed. du Cerf, 1984)

Hlldegarda Di Blngen (1098–1179)

Liber divinorum operum simplicis hominis, PL 197 Ilduino di Saint Denys (?-844)

Traduzione latina dei Nomi divini dello Pseudo Dionigi (ca. 823) in Dionysiaca, v. Giovanni Saraceno

Isidoro di Slviglia(Isidorus Hispalensis o Portugalensis) (560–636)

Etymologiarum sive originum libri XX, ed. W. M. Lindsay, Oxford, Clarendon Press, 1911. Sententiarum libri tres, PL 8

Lullo Raimondo (1235–1315)

Opera, Strasburg, Zetzner, 1598 (anche Opera latina, CC, Continuatio Mediaevalis, 32–39 e 75–76)

Marsilio Ficino (1433–1499)

Sopra lo amore, ed. Rensi, Lanciano, Carabba, 1914

Onorio di Autun (Honorius Augustodunensis)

Gemma animae, PL 172

Liber duodecim quaestionum, PL 172

Otloh di Sant'Emmeran (Othlonus o Othlohus Frisingensis, monachus S. Emmerammi) (1010 c-1070)

Dialogus de tribus quaestionibus, PL 146

Pseudo Dionigi Areopagita

De coelesti hierarchia, in Dionysiaca. Recueil donnant l'ensemble des traductions latines des ouvrages attribues au Denys de l'Areopage, t. II, Bruges, Desclee de Brouwer, 1937.

De divinis nominibus, in Dionysiaca, cit. (v. Giovanni Saraceno), t. I Theologia mistica, in Dionysiaca, cit., t. I

Riccardo di San Vittore (?—1173)

Benjamin major (De gratia contemplationis libri quinque), PL 196

Roberto Grossatesta (Robertas Lincolniensis) (1168/75-1253)

Commentaire sur les «Noms divins», in Pouillon 1946, 319-22 (trascr. del cap. 1, dal ms. Paris, Bibl. nat. lat. 1620, in appendice a Ruello 1959)

Commentaire sur l'Hexaemeron, in Pouillon 1946, 322-3 (ed. crit., Hexaemeron, ed. R. С Dales and S. Gieben,Londra, Oxford Univ. Press, 1982).

De luce, in Baur 1912

Suger di Saint Denys (1081–1151)

Liber de rebus in administratione sua gestis, PL 186

Teodulfo di Orleans(?—821)

Libri Carolini, PL 98

Teofilo

Schedula diversarum artium, in Ilg 1874

Tommaso d'Aquino (1225/6-1274)

Opera omnia, iussu impensaque Leonis XIII p.m. edita, Roma, Commissio Leonina, 1882-De mixtione elementorum, in Opera omnia, t. XLIII, cura et studio fratrum Praedicatorum, Roma, Ed. di S. Tommaso 1976

De principiis naturae adfratrem Sylvestrum, in Opera omnia, t. XLIII, cit. In duodecim libros Metaphysicorum Aristotelis expositio, a с. di R. Spiazzi, Torino, Marietti, 1950

In librum beati Dionysii De divinis nominibus expositio, a с. di С. Pera, Torino-Roma, Marietti, 1950.

In octo libros Physicorum Aristotelis expositio, a c. di P. M. Maggiolo, Torino-Roma, Marietti, 1954

Quaestiones disputatae de ventate, in Opera omnia, t. XXII, ed. A. Dondaine, Roma, Ed. di S. Tommaso, 1970-76

Quaestiones quodlibetales, a c. di R. Spiazzi, Torino-Roma, Marietti, 1949

Scriptum super librum Sententiarum Magistri Petri Lombardi, ed. P. Mandonnet — M. F. Moos, 4 voll., Paris, Lethielleux, 1929-47

Sentencia libri de anima, ed. R. A. Gauthier, Opera omnia, vol. XLV/ 1, Roma-Parigi, Commissio Leonina-Vrin, 1984

Summa contra Gentiles, in Opera omnia, voll. XIII–XV, cura et studio fratrum Praedicatorum, Roma, 1918-30

Summa theologiae, in Opera omnia, voll. VIII–XII, cura et studio fratrum Praedicatorum, Roma, 1882–1906 (riprodotta in 6 voll. a с. di P. Caramello, Torino-Roma, Marietti, 1948

Ubaldo di Saint Amand (840 c-930 c.)

Musica enchiriadis, in Gerbert 1784 (e PL 132)